Ў новым аглядзе вольнага і бясплатнага ПЗ сёння прадстаўлены невялікія праграмы для вымярэння хуткасці інтэрнэту, для простай візуалізацыі графаў, для аптымізацыі SVG-файлаў і для масавай апрацоўкі малюнкаў.

Speedtest-cli

Speedtest-cli - сеткавая карысная ўтыліта для хатняга лінуксоіда, якая дазваляе вымераць хуткасць вашага Інтэрнэту. Часта пры працы ў Сетцы ўзнікае падазрон, што правайдар мухлюе і не забяспечвае хуткасць, паказаную ў тарыфах, што асабліва актуальна для мабільных правайдараў.

Існуюць, вядома, простыя народныя спосабы вызначыць хуткасць Інтэрнэту, запампаваўшы і загрузіўшы які-небудзь файл вялікага памеру пры дапамозе lftp, wget, curl ці нават браўзара. Звычайна гэтыя праграмы ў падобных выпадках заўсёды паказваюць сярэднюю хуткасць загрузкі файла, якую і можна назваць хуткасцю вашага інтэрнэту.

Больш прасунутыя карыстачы ведаюць пра існаванне вэб-сэрвісу speedtest.net. Досыць зайсці на галоўную старонку гэтага сэрвісу, націснуць кнопку "Begin test" і запусціцца прыгожая анімацыя, якая паказвае значэнні хуткасці загрузкі download і upload.

Выкарыстоўваць вэб-сэрвіс speedtest.net можна і без усякага браўзара прама з каманднага радка, што спатрэбіцца карыстачам Linux. Для гэтага існуюць дзве кансольныя ўтыліты - tespeed і speedtest-cli. Праграма tespeed ужо даўно не абнаўлялася, а speedtest-cli дагэтуль удасканальваецца, таму яе і разгледзім. Яе бягучая версія - speedtest-cli 0.2.5.

Усталяваць speedtest-cli можна некалькімі спосабамі. Праграма напісана на Python, то яе можна ўсталяваць праз мэнэджар python-pip, які дазваляе збіраць пітонавыя пакеты.

sudo pip install speedtest-cli

Пасля чаго праграму трэба проста запусціць у тэрмінале.

speedtest-cli

А можна проста запампаваць гэты скрыпт праз wget і запусціць прама з хатняй дырэкторыі.

wget https://raw.github.com/sivel/speedtest-cli/master/speedtest_cli.py
chmod a+rx speedtest_cli.py
./speedtest_cli.py

Speedtest-cli дазваляе атрымаць вынік у выглядзе малюначка пры дапамозе опцыі --share. У выніку скрыпт выдасць спасылку на малюнак з лічбамі хуткасці Інтэрнэту.

З дапамогай опцыі --list можна атрымаць адсартаваны і пранумараваны спіс усіх даступных сервераў Speedtest.net. Геаграфічна бліжэй тыя, што спачатку спісу. Абраны сервер можна пратэставаць праз опцыю --server з яго нумарам.

speedtest-cli --server 3465

Hypercube

Ёсць такая выдатная матэматычная тэорыя - тэорыя графаў. Родапачынальнікам гэтай тэорыі лічыцца матэматык Эйлер (18-е стагоддзе), які рашыў задачу пра Кенігсбергскія масты, дзе ён паказаў, што нельга абыйсці сем гарадскіх мастоў і вярнуцца ў зыходную кропку, пройдучы па кожным масце роўна адзін раз.

Па гэтай першай працы Эйлера можна заўважыць прыкладны характар гэтай тэорыі, якую цяпер актыўна выкарыстоўваюць у даследаваннях па электрычных сетках, крышталяграфіі, арганічнай хіміі. З графамі, самі таго не заўважаючы, сутыкаемся і мы, калі, напрыклад, шукаем аптымальны маршрут на схеме ліній метрапалітэна ці будуем так званае генеалагічнае дрэва - усё гэта графы.

Графы служаць зручным сродкам апісання сувязяў паміж аб'ектамі. Пабудова матэматычнага вызначэння графа робіцца шляхам фармалізацыі "аб'ектаў" і іх "сувязяў" як элементаў некаторых канчатковых мностваў.

Часта карысна прадставіць граф у графічнай візуальнай форме, каб была бачная яго структура. Напрыклад, у блогераў і карыстачоў сетак папулярныя візуалізацыі сацыяльных графаў у Twitter ці Facebook. Адпаведна існуе нямала праграм для візуалізацыі графаў. Сярод такіх можна назваць Cgraphviz, gephi, tulip, yEd Graph Editor.

У гэтым аглядзе адзначым Hypercube - невялікую праграму для візуальнага адлюстравання графаў. Яна адзначаецца вольным кодам, бясплатным распаўсюдам і кросплатформавасцю. Маюцца версіі для аперацыйных сістэм: UNIX-like, Windows, Mac OSX.

Прылада Hypercube прызначана для візуалізацыі графаў, апісаных тэкставымі фарматамі. Экспарт візуальнага ўяўлення графаў можна ажыццявіць у малюнкі графічных фарматаў SVG і EPS.

Праграма мае графічны інтэрфейс на аснове фрэймворка Qt. Гэты фрэймворк дазваляе ёй мець "родны" інтэрфейс для Windows, Mac OS X і Linux.

Таксама праграма можа працаваць і як незалежная прылада каманднага радка, для якой не патрабуюцца ніякія дадатковыя бібліятэкі.

hypercube-cli [OPTIONS] FILE

Асноўная мэта ў развіцці Hypercube з'яўляюцца партатыўнасць і прастата выкарыстання. Галоўныя асаблівасці праграмы:

• падтрымка стандартных уваходных фарматаў дадзеных: DOT, GML, GraphML, GXL, а таксама простых тэкставых файлаў;
• вывад ў вектарныя фарматы графікі SVG і Postscript;
• падтрымка Unicode UTF-8, а таксама розных лацінскіх, кірылічных кадовак;
• лёгкая налада візуальнага графа ў рэжыме WYSIWYG;
• модулі для падтрымкі дадатковых уваходных і выходных фарматаў.

SVG Cleaner

У дадатак да папярэдняй навіны, дзе згадваліся фарматы вектарных малюнкаў, прывядзем невялікую праграмку SVG Cleaner. Яна прызначана для аптымізацыі файлаў вектарнай графікі ў фармаце SVG.

Фармат SVG (Scalable Vector Graphics standard) - стандарт вектарнай графікі на аснове XML. Груба кажучы, гэта фармат, дзе ўсе элементы малюнка апісваюцца тэкстам.

Вектарныя фарматы малюнкаў як раз больш за ўсё падыходзяць для розных схем, графікаў, у тым ліку і візуалізацый графаў, зробленых у праграмах, накшталт Hypercube. Галоўная карысная якасць SVG - гэта адсутнасць страты якасці пры любым маштабаванні малюначка. Шмат карыстачоў ведаюць на ўласным досведзе, што растравыя фарматы, як jpg, png, gif, пры маштабаванні, асабліва пры павелічэнні, даюць артэфакты малюнка.

Найвялікую папулярнасць SVG набыў у выдавецкай дзейнасці, у выдавецкіх праграмах. Хоць распрацоўваўся SVG у першую чаргу для распаўсюду вектарных малюнкаў у Інтэрнэт, і, напрыклад, код SVG можа бясшвоўна інтэгравацца ў код HTML.

Аднак у вектарных фарматаў галоўная праблема - гэта памер малюнка. У выпадках лагатыпаў і нескладаных малюнкаў файлы SVG маюць прымальны памер. Аднак з ускладненнем малюнка памер файла расце ці ледзь не ў геаметрычнай прагрэсіі. У паліграфіі на першым месцы стаіць якасць маштабавання малюначка, і таму тут памер не мае значэнні. А вось для Вэба памер значэнне мае.

І тут на сцэну выходзяць аптымізатары малюнкаў. Ёсць метады і праграмы аптымізацыі растравых малюнкаў, ёсць метады і праграмы аптымізацыі файлаў SVG. Для аптымізацыі вектарнай графікі выкарыстоўваюцца праграмы: svgmin, Scour, SVG Opbmizer, SVG Tidy. Мы разгледзім праграму SVG Cleaner, якую стварыў Яўген Рэйзнер. SVG Cleaner увесь час абнаўляецца, і ў лютым праграма атрымала адно значнае абнаўленне і некалькі дадатковых абнаўленняў. Бягучая версія - SVG Cleaner 0.6.2. Праграма кросплатформавая і існуе для ўсіх папулярных АС. Яе памер ледзь меней 10 мегабайт. Распаўсюджваецца бясплатна пад ліцэнзіяй GPLv2.

SVG Cleaner - праграма з графічным інтэрфейсам. Тут маецца адмысловы візард, з дапамогай якога можна задаць параметры аптымізацыі элементаў, атрыбутаў, ліній SVG-малюнка.

Аптымізацыя SVG мае свае асаблівасці і азначае не толькі памяншэнне памеру малюнка, але і аптымізацыю рэндэрынгу і парсінгу яе XML-кода. У цэлым аптымізацыя SVG ажыццяўляецца комплексна:

• выдаленне нябачных элементаў;
• канвертаванне style у атрыбуты;
• вынясенне агульных атрыбутаў у групу;
• аптымізацыя крывых у Path, канверсія сегментаў;
• перамнажэнне трансфармацый у адну матрыцу;
• ужыванне трансфармацый да кропак крывой;
• памяншэнне колькасці кропак у Polyline;
• акругленне дробавых значэнняў.

Адгэтуль бачна, што не дакладна параўноўваць праграмы па аптымізацыі SVG-файлаў паміж сабой - якая лепш, а якая горш аптымізуе. Іх можна ўжываць таксама комплексна, паслядоўна ўжываючы адну праграму за іншай. Таму што гэтыя праграмы могуць быць па рознаму эфектыўнымі ў розных выпадках. Але калі казаць пра эфектыўнасць памяншэння памеру, то, па заяве саміх распрацоўнікаў, малюнкі, вычышчаныя SVG Cleaner, як правіла, на 40 - 60 адсоткаў менш, чым арыгінальныя.

Converseen

І каб два разу не ўставаць, завершым агляд яшчэ адной бясплатнай і з вольным кодам праграмай для апрацоўкі малюнкаў - Converseen. Праграме ўжо каля пяці гадоў, і нядаўна напачатку лютага яна дасягнула версіі Converseen 0.6.7.

Праграма прызначана для масавага канвертавання і пераўтварэнняў малюнкаў з аднаго фармату ў іншы. Converseen мае просты і інтуітыўны інтэрфейс, які забяспечвае адначасовую працу з групай малюнкаў. Праграма дазваляе апрацоўваць групу файлаў адной пстрычкай мышы.

У сутнасці Converseen - гэта графічная абалонка да графічных бібліятэк Magick++, што дазваляе праграме апрацоўваць вялікую колькасць папулярных фарматаў: DPX, EXR, PhotoCD, GIF, JPEG, JPEG-2000, PDF, PNG, Postscript, SVG і TIFF і іншых. Аўтар кажа пра падтрымку каля ста фарматаў. Дадаткова ў Converseen маюцца магчымасці масавага пераназвання файлаў.

Праграма кросплатформавая. Маецца версія для Windows, а таксама Converseen можна знайсці ў шматлікіх рэпазітарах дыстрыбутываў GNU/Linux.

Міхаіл АСТАПЧЫК